Smart City – od czego zacząć?
Sposób, w jaki funkcjonujemy w przestrzeni publicznej, zmienia się wraz z rozwojem technologii. Smartfony stały się nieodłącznym elementem naszej codzienności. Coraz więcej spraw załatwiamy za pomocą telefonu czy smartwatcha. Jesteśmy bardziej wymagający jeśli chodzi o szybki dostęp do informacji i usług. Również nasze miasta powinny być dostosowane do zmieniających się potrzeb i wymagań mieszkańców. Rozwój i cyfryzacja są zatem nieuniknione, dlatego ważne jest, by odpowiednio się do tego przygotować. Głównym założeniem smart city jest modernizacja aglomeracji poprzez wprowadzenie do niej nowych funkcjonalności w celu optymalizacji i poprawy wydajności infrastruktury oraz usług oferowanych dla mieszkańców.
Aby miasto mogło stać się smart, niezbędne jest przygotowanie odpowiedniej infrastruktury miejskiej, zaplecza technologicznego oraz personalnego. Infrastruktura stanowi fundament dla efektywnego funkcjonowania smart city, obejmując m.in. systemy komunikacyjne, sieci energetyczne, transportowe i wodociągowe. Zaplecze technologiczne, takie jak czujniki, urządzenia IoT (Internet of Things) i sieci komunikacyjne, umożliwia zbieranie i analizę danych oraz wdrażanie innowacyjnych rozwiązań, które poprawiają jakość życia mieszkańców. Jednak nie można zapominać o zapleczu personalnym, czyli wykwalifikowanej kadrze, która będzie zarządzać procesami i utrzymywać infrastrukturę, a także dbać o rozwój technologii smart. Wymaga to odpowiedniego szkolenia oraz zdobycia specjalistycznej wiedzy i umiejętności.
Podstawą każdej infrastruktury smart city są dane. Dane te rejestrowane są za pomocą różnych czujników i kamer rozmieszczonych w całym mieście. Bardzo ważna jest także współpraca miasta (administracji) z innymi podmiotami dostarczającymi usługi dla mieszkańców – z firmami komunalnymi, wodociągowymi, dostawcami energii itp. Wszystkie dane i usługi muszą być ze sobą odpowiednio zsynchronizowane.
Należy pamiętać, że zaangażowanie społeczeństwa w ten proces ma ogromne znaczenie dla pełnego wykorzystania potencjału nowoczesnych miast. Istotnym elementem jest przygotowanie mieszkańców do zmian, budowanie ich świadomości, pokazanie im korzyści wdrażanych rozwiązań, czy podniesienie zaufania do technologii. Tu z kolei duży ciężar spoczywa na samorządach, których zadaniem jest zapewnienie bezpieczeństwa gromadzonych danych wspólnie z podmiotami zewnętrznymi.
Do tego celu mogą posłużyć kampanie informacyjne realizowane przez władze, spoty edukacyjne, konferencje czy seminaria, a także bezpośrednie spotkania z mieszkańcami.
Londyn zajmuje pierwsze miejsce w rankingu najinteligentniejszych miast na świecie? Na uznanie zasługują nie tylko inwestycje Wielkiej Brytanii w kapitał ludzki czy elektroniczne usługi finansowe, ale również rozbudowany system transportu i komunikacji miejskiej.
Korzyści dla mieszkańców
Idea smart city zrodziła się z potrzeby zapewnienia użytkownikom miast większego komfortu, usprawnienia komunikacji, zwiększenia wydajności jednostek miejskich. W erze rewolucji cyfrowej, dane stanowią podstawę większości procesów. Odpowiednie ich wykorzystanie daje niesamowite rezultaty. Inteligentne miasta są tego doskonałym przykładem.
– Zmniejszenie zanieczyszczenia i ochrona środowiska
Dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii i odpowiednich urządzeń (takie jak monitoring za pomocą GPS, czytniki RFID zbierające informacje, czy system kamer i analizy obrazu), jednostki zarządzające mają możliwość monitorowania i optymalizacji ruchu w mieście, a także reagowania na zwiększony poziom zanieczyszczeń. Ważne jest również odpowiednie podejście do gospodarki odpadami komunalnymi. Tu z pomocą przychodzi technologia. Pojazdy wyposażone są w rozmaite czujniki, z których dane pomagają dyspozytorom w optymalnym zarządzaniu procesami. To pozwala ograniczyć emisję spalin z pojazdów komunalnych. Dokładna selekcja odpadów, zarówno przez mieszkańców, jak i przedsiębiorstwa komunalne, umożliwia ich wykorzystanie w recyklingu. Procesy te przyczyniają się do poprawy środowiska w miastach i gminach ościennych.
– Poprawa wydajności pracy
Wydajność w miejscu pracy polega na pokazaniu swoim pracownikom, że mogą pracować mądrzej, a nie ciężej. Zastosowanie inteligentnych rozwiązań, takich jak chociażby automatyzacja działań, sprawia, że komfort i zadowolenie z pracy są o wiele wyższe. Miasto może poprawić warunki pracy poprzez inwestowanie w infrastrukturę i transport, tworzenie nowoczesnych przestrzeni biurowych oraz wspieranie edukacji i szkoleń. Dodatkowo, promowanie sektorów o wysokiej jakości zatrudnienia i dbanie o równowagę między pracą a życiem osobistym przyczynia się do poprawy jakości życia i zadowolenia z pracy mieszkańców. Działania te mają na celu stworzenie sprzyjającego środowiska dla rozwoju przedsiębiorczości, zwiększenie dostępu do edukacji oraz zapewnienie atrakcyjnych możliwości zatrudnienia.
– Wyższy poziom bezpieczeństwa
Zastosowanie technologii w postaci kamer bądź czujników sprawia, że mieszkańcy i służby bezpieczeństwa dysponują szybszym dostępem do informacji o zagrożeniach życia lub utraty mienia. Nowoczesne rozwiązania pozwalają także reagować na awarie (wyłączenia, zakłócenia) czy incydenty pogodowe (huragany, pożary, powodzie etc.) oraz odpowiednio wcześnie ostrzegać mieszkańców. Monitoring i analiza – odpowiednio wykorzystane – są niezastąpionym narzędziem zwiększającym poziom bezpieczeństwa.
– Usprawnienie komunikacji
Bez sprawnej komunikacji trudno mówić o smart city. Komunikacja stanowi niezbędny element ośrodków miejskich. Rolą miasta, zarządców i urbanistów jest stworzenie systemu transportu oraz mobilności miejskiej, w której wszystkie elementy będą ze sobą współgrały, z korzyścią dla mieszkańców i środowiska. Tutaj kluczowe jest usprawnienie komunikacji publicznej. Stanowi ona podstawowy środek przemieszczania się mieszkańców i jest mniej szkodliwa dla otoczenia. Nowoczesne ekologiczne pojazdy, odpowiednio zaprojektowane połączenia, system informacji pasażerskiej – to tylko kilka usprawnień możliwych do wdrożenia.
Równie ważne jest dostarczanie kierowcom aktualnych informacji o sytuacji na drogach. Dane dostarczane w czasie rzeczywistym umożliwiają szybkie podejmowanie decyzji np. o objeździe szczególnie zatłoczonego fragmentu drogi. Wpływ na odciążenie ruchu ma również udoskonalony system sygnalizacji świetlnej, dostosowany do natężenia ruchu i potrzeb użytkowników. Płynny ruch drogowy i skrócone czasy podróży to cel większości działań podejmowanych przez włodarzy miast.
Poprawa jakości komunikacji miejskiej ma kluczowe znaczenie dla rozwoju inteligentnych miast. Dzięki systemom monitoringu i zarządzania flotą pojazdów możliwe jest lepsze planowanie tras, zapewnienie bardziej punktualnych przejazdów oraz zmniejszenie emisji spalin. Dostęp do informacji o rozkładach jazdy i alternatywnych trasach za pośrednictwem aplikacji mobilnych i tablic informacyjnych zwiększa wygodę podróżowania i umożliwia lepsze dostosowanie się do zmian w rozkładzie komunikacji miejskiej.
– Cyfryzacja usług miejskich
Postępująca digitalizacja nie ominęła także obszaru usług publicznych. Już teraz wiele spraw jesteśmy w stanie załatwić korzystając ze smartfona. Mamy dostęp do aplikacji, dzięki którym możemy złożyć wnioski urzędowe, opłacić wywóz odpadów, zapłacić za parking czy kupić bilet na autobus. Cyfrowy dostęp do usług miejskich stał się właściwie standardem w większych aglomeracjach. Wyzwaniem są z pewnością dynamicznie zmieniające się potrzeby użytkowników i centralizacja, czyli możliwość załatwienia większości spraw z poziomu jednej aplikacji.
Cyfryzacja – jakie wyzwania stawia przed miastami?
Smart city to idea, która poza szeregiem korzyści i ułatwień, niesie za sobą także zagrożenia. Podczas wyboru konkretnych rozwiązań ważne jest, abyśmy pamiętali o ich dostosowaniu do potrzeb wszystkich mieszkańców. Świadoma implementacja koncepcji pomoże zniwelować ryzyko niepowodzeń. Na co należy zwrócić szczególna uwagę?
– Wykluczenia osób nieradzących sobie z technologią
Należy pamiętać o osobach niekorzystających z technologii na co dzień. Są to w dużej mierze osoby starsze, dla których obsługa portali obywatelskich, takich jak pacjent.gov, czy e-recepta stanowią ogromny problem. Dostępność usług dla tych osób to ważny punkt zrównoważonego rozwoju miast, dlatego należy zadbać o edukację, upraszczanie interfejsów czy optymalizację obsługi w punktach fizycznych.
– Zagrożenie cyberprzestępstwem
Choć Internet i technologie znacząco ułatwiają nasze codzienne życie, ważne jest, abyśmy byli świadomi potencjalnych zagrożeń. Już na wstępie kluczowa jest inwestycja w szereg zabezpieczeń, które pomogą nam chronić się przed cyberatakami. Rozwój zabezpieczeń pozwala na stworzenie solidnych blokad antyhakerskich.
– Blackout
To poważna i nagła awaria zasilania, która poprzez dłuższą przerwę w dostawie energii elektrycznej może sparaliżować całe miasto. Zminimalizować ryzyko może monitorowanie i usprawnianie stanu sieci oraz aktualizacja systemu. Najnowsze rozwiązania doskonale radzą sobie z niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, czy błędami
oprogramowania.
Do największej awarii na terenie Polski doszło w Szczecinie 8 kwietnia 2008 roku z powodu silnych wichur i dużych opadów mokrego śniegu. W jej wyniku odciętych od prądu zostało 500 tysięcy osób. Trwała ona 16 godzin.
Źródła:
Smart City 2020 – najinteligentniejsze miasta w Polsce i na świecie – Na fali nauki
Jak zapewnić bezpieczeństwo w mieście? O systemach audio w smart city
Smart City (aviary.pl)
Smart City: Jak Inteligentne Miasta Poprawiają Życie Mieszkańców (ideologia.pl)
Blackout – co oznacza? Najgłośniejsze przypadki i jak się przed nim ochronić | GRAMwZIELONE.pl
